جشن سده

مکان های برگزاری این جشن در استان کرمان ،و سیرجان و یزد برگزار می شود که در سیرجان هرساله در دهمین روز بهمن ماه از ساعت 16 آن روز کفه نمک سیرجان به صورت همگانی و تمام مردم مسلمان بوده اند چون این جشن را یکی از بزرگ ترین جشن های همگانی دانسته و جالب است بدانید شهر سیرجان چهار شنبه آخر سال چهارشنبه سوری ندارد و در این شهر مردم برای برگزاری این جشن هرکدام هیزم خود را به این محل آوره و روی هم جمع می کنند و بعد از جمع شدن کل هیزم ها آتش بر می افکنند. و در استان یزد در روستای چم و زین آباد به صورت جشنی بزگ برگزار شده و همه مردم از ساعت15 روز دهم بهمن به مکان جشن آمده و تا پاسی از شب به خواندن و آواز مشغول هستند در این مراسم افراد با نانی به نام (نان روغنی)پذیرایی می شوند

جشن سَده، یکی از جشن‌های ایرانی، است که در آغاز شامگاه دهم بهمن ماه؛ یعنی، روز مهر از ماه بهمن، برگزار می‌شود

در شامگاه دهمین روز یا آبان روز از بهمن ماه با افروختن هیزمی که مردمان، از روزهای پیشین در مرکز شهر یا آبادی و یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند، این جشن آغاز می‌شود

در اشارات تاریخی این جشن همیشه به شکل دسته‌جمعی و با گردهمایی همه مردمان شهر و محله و روستا در یک‌جا و با برپایی یک آتش بزرگ برگزار می‌شده‌است؛ مردمان در گردآوردن هیزم با یکدیگر مشارکت می‌کنند و بدین ترتیب جشن سده، جشن همکاری و همبستگی مردمان است.زرتشتیان استان‌های کرمان ، یزد ، فارس و دیگر استان ها از دیرباز این جشن را برگزار میکرده اند؛ امروزه بجز این شهرها در روستاهای اطراف میبد و اردکان،بافت،بردسکن،طبس(روستای پیرحاجات) و حتی در برخی کشورهای خارجی مانند سوئد، آمریکا و استرالیا ایرانیان با گردآمدن در یک نقطه از شهر یا روستا در کنار هم آتشی بسیار بزرگ می‌افروزند و به نیایش‌خوانی و سرودخوانی و پایکوبی می‌پردازند؛ گفتنی است بزرگ‌ترین وباشکوه‌ترین جشن سدهٔ جهان در کرمان هر ساله برگزار می‌شود؛همچنین در تقویم اصلی و جدید زرتشتیان این روز را آبان روز نامیده‌اند

این جشن در تقویم جدید زرتشتیان مصادف با مهر روز از بهمن‌ماه شده حال آنکه ابوریحان بیرونی و دیگر منابع آنرا آبان روز گزارش کرده‌اند

آیین جشن سده

در کتاب نوروزنامه منسوب به خیام می‌خوانیم
«هر سال تا به امروز جشن سده را پادشاهان نیک عهد در ایران و توران به جای می‌آورند، بعد از آن به امروز، زمان این جشن به دست فراموشی سپرده شد و فقط زرتشتیان که نگهبان سنن باستانی بوده و هستند این جشن باستانی را بر پا می‌داشتند.»
مرد آویج زیاری نخستین کس پس از اسلام بود که به سال ۳۲۳ هجری (صده دهم میلادی) این جشن را در اصفهان با شکوه فراوان برگزار کرد و گویا به همین دلیل پس از پایان مراسم در توطئه‌ای کشته شد. همچنین در زمان غزنویان این جشن دوباره رونق گرفت و عنصری شاعر نامدار ایران در یکی از جشن‌های سده در برابر امیر محمود غزنوی قصیده‌ای دربارهٔ سده خواند که آغاز آن این است

سده جشن ملوک نامداراست

زافریدون و از جم یادگار است

در ایران باستان و در میان زرتشتیان ایران، این جشن نزدیک غروب آفتاب، با آتش‌افروزی آغاز می‌شود و امروز هم با همان سنت کوه‌هایی از بوته و خارو هیزم در بیرون شهر فراهم شده، در حالی که موبدان لاله به دست اوستا زمزمه می‌کنند، بوته‌ها را روشن کرده و مردمی که در آن جا جمع شده‌اند نماز آتش نیایش خوانده، این مراسم به وسیلهٔ انجمن زرتشتیان کرمان سده‌هاست که بیرون از شهر انجام شده و همه مردم زن و مرد، زرتشتی و مسلمان، کلیمی در آن جا گرد آمده و در شادی شرکت می‌کنند در تهران این جشن بیست و پنج سال است که با شکوه وسیله سازمان فروهر در باغ (کوشک) ورجاوند برگزار می‌شود. در شیراز پنج سال این جشن به همت همسرم پریچهر (همسر فرهنگ مهر) و با یاری زرتشتیان، آرتشیان و مردم شیراز، برابر کعبه زرتشت، نزدیک تخت جمشیدبرگزار شد